MİT’ten Tarihi Takas Operasyonu: 26 Kişi Kurtarıldı
Türkiye, son dönemdeki en kapsamlı takas operasyonuna ev sahipliği yaptı. MİT tarafından gerçekleştirilen operasyonda, ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan 26 kişi karşılıklı olarak değiştirildi.
Güvenlik kaynaklarının bildirdiğine göre, bu operasyona dair hazırlıklar için iki ay boyunca İstanbul ve Ankara’da ilgili ülkelerin temsilcilerinin katıldığı iki toplantı düzenlendi. ABD ve Rusya’nın, takasın Türkiye’de gerçekleştirilmesi yönündeki talepleri, Türkiye’nin uluslararası güvenilirliği ile MİT’in profesyonel yönetim kabiliyeti sayesinde mümkün oldu. Türkiye, iki ülkeye “açıklamalarınızı yapana dek biz sessiz kalacağız” garantisi verdi.
Esenboğa Havalimanı, operasyonda güvenliğin daha kolay sağlanması nedeniyle tercih edilen yer oldu. Operasyon kapsamında, 1 Ağustos 2023 tarihinde ABD’den iki, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya’dan birer olmak üzere toplamda 26 kişi Türkiye’ye ulaştırıldı. Rehineler, belirlenen planda uçaktan uçağa ya da uçaktan odaya aktarılırken, MİT personeli tarafından sağlık kontrolleri ve kimlik tespitleri yapıldı. Bazı rehinelerin kıyafetleri, Rusya’dan getirilen hapishane kıyafetlerinden, ABD’nin temin ettiği giysilere değiştirildi.
Takas Anında ABD’nin Talepleri Dikkate Alındı
MİT Başkanı İbrahim Kalın, takas operasyonuna dair son hazırlıkları yapmak amacıyla ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile bir görüşme gerçekleştirdi. Sullivan, ABD Başkanı Joe Biden’ın operasyonu takip etmek istediğini belirterek takasın Türkiye saatiyle 17.00’de başlamasını rica etti. Bu talep doğrultusunda MİT, operasyonu belirlenen saate uygun olarak başlattı ve Biden’ın operasyona canlı katılımı sağlandı.
Esenboğa Havalimanı’nda yapılan takas işleminin ardından ABD’li rehineler, Biden ile ilk görüşmelerini gerçekleştirdi. 10 kişi Rusya’ya, 13 kişi Almanya’ya, 3 kişi ise ABD’ye nakledilirken, Biden operasyon hakkında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür telefonu açarak, sürecin başarıyla tamamlandığını bildirdi.
İkinci Dünya Savaşı’ndan Beri En Geniş Kapsamlı Takas
MİT’in yürüttüğü bu operasyon, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana gerçekleşen en büyük takas olarak tarihçelere geçti. Takas edilen önemli isimler arasında, The Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich, ABD eski Deniz Piyadesi Paul Whelan, Almanya vatandaşı paralı asker Rico Krieger, Rus muhalif İlya Yaşin ve Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) subayı Vadim Krasikov bulunuyor.
Evan Gershkovich, 2023 yılında casusluk suçlamasıyla gözaltına alındıktan sonra uzun bir mahkeme süreci sonucunda 16 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Paul Whelan, 2018 yılında gözaltına alınarak 16 yıl hapis cezasına çarptırılan en uzun süre cezaevinde kalan kişi oldu.
Gözaltına alınan diğer isimlerden İlya Yaşin, Rusya’daki muhalif faaliyetleri nedeniyle hapsedilmişken, Rico Krieger, Belarus’taki sabotaj faaliyetleriyle ilgili olarak itirafta bulunmuş ve af almıştı. Vadim Krasikov ise, Almanya’da cinayet suçlamasıyla müebbet hapse mahkum olan bir FSB çalışanı olarak dikkat çekti.
MİT’in etkin yönetimi ve kapsamlı hazırlıklarıyla gerçekleştirilen bu takas operasyonu, uluslararası kamuoyunda önemli yankılar uyandırmaya devam ediyor.